Portfolio การประเมินผลสําหรับเด็กปฐมวัย |
|
การประเมินผลเป็นสิ่งจําเป็นสําหรับการจัดการศึกษาและการดูแลเด็กปฐมวัย
Portfolio
เป็นการประเมินผลวิธีหนึ่งที่เป็นที่สนใจในกระบวนการประเมินผลในปัจจุบัน
Portfolio
คือการสะสมผลงานของเด็กอย่างมีจุดมุ่งหมายที่แสดงถึงความพยายามของนักเรียน
ความก้าวหน้า
ผลสัมฤทธิ์ของเด็กในด้านใดด้านหนึ่งหรือหลายๆ ด้าน
การสะสมผลงานนี้เด็กมีส่วนร่วมในการเลือกชิ้นงาน
โดยมีบรรทัดฐานหรือเหตุผลของการเลือกผลงานแต่ละชิ้น
เกณฑ์ในการประเมินชิ้นงาน
การบันทึกผลการสะท้อนผลงานโดยตัวของเด็ก
|
|
จุดมุ่งหมาย |
ก่อนที่ครูจะดําเนินการประเมินผลในเด็กปฐมวัยด้วยระบบการประเมินแบบ
Portfolio
ครูจะต้องตั้งจุดมุ่งหมายหรือเป้าหมายของการสะสมผลงานเด็กใน
Portfolio เช่น ผลงานเด็กใน Portfolio
จะสนองตอบต่อความมุ่งหมายดังต่อไปนี้หรือไม่ |
|
-
เพื่อใช้ในการสื่อสารกับผู้ปกครอง
-
บ่งบอกถึงความก้าวหน้าของเด็กแต่ละคน
-
เป็นสิ่งที่แสดงถึงความรับผิดชอบในหน้าที่ของครู
|
ครูต้องมั่นใจและสามารถตรวจสอบได้ว่า Portfolio
ที่จัดทําขึ้นมานั้นสนองตอบความมุ่งหมายดังที่กล่าวมาหรือไม่
|
|
การเก็บผลงานของเด็กจะไม่เป็นการประเมินผล
ถ้าผลงานแต่ละชิ้นไม่ได้รับการประเมินจากครูหรือคนอื่นๆ
แฟ้ม กระเป๋า
กล่องหรือถุงนานาชนิดที่เก็บชิ้นงานของเด็ก
โดยชิ้นงานแต่ละชิ้นไม่ได้รับการประเมินจึงมิใช่การประเมินผล
แต่เป็นการเก็บสะสมผลงานเท่านั้น เช่น
แฟ้มสะสมงานขีดเขียน
งานศิลปะจะเป็นเพียงแค่แฟ้มสะสมงานเด็ก
|
|
แฟ้มสะสมงานนี้จะเป็นเครื่องมือการประเมินต่อเมื่องานที่สะสมแต่ละชิ้นถูกใช้ในการบ่งบอกความก้าวหน้าและความต้องการของเด็ก
Portfolio
จึงมิใช่เป็นเพียงแฟ้มสะสมงานที่เป็นการเก็บการรายงานที่คงที่
แต่เป็นแฟ้มสะสมงานนักเรียนที่มีการเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ
เป็นการเก็บสะสมอย่างต่อเนื่องที่สร้างสรรค์โดยครูและนักเรียน |
|
ครูสามารถใช้
Portfolio
ในการสื่อสารกับผู้ปกครองอย่างมีคุณค่า
เพราะการเก็บผลงานเด็กอย่างต่อเนื่องและสม่ำเสมอในแฟ้มสะสมงานเป็นข้อมูลให้ผู้ปกครองสามารถเปรียบเทียบความก้าวหน้าที่ลูกของตนมีเพิ่มขึ้นจากผลงานชิ้นแรกในชิ้นต่อๆ
มา
ข้อมูลในแฟ้มสะสมงานประกอบด้วยตัวอย่างผลงานการขีดเขียน
การวาด การอ่าน
และข้อมูลในประเด็นบางประการของนักเรียนที่ครูเป็นผู้บันทึก
เช่น จํานวนเล่มของหนังสือที่เด็กอ่าน
ความถี่ของการเลือกอ่านที่มุมหนังสือในช่วงเวลาเลือกเสรี
การเปลี่ยนแปลงทางอารมณ์ ทัศนคติ เป็นต้น
|
|
ข้อมูลเหล่านี้จะสะท้อนภาพของความงอกงามในเด็กแต่ละคนได้ชัดเจนกว่าเกรด
A B C
ครูจะต้องชี้แจงให้ผู้ปกครองทราบถึงที่มาของการเลือกชิ้นงานแต่ละชิ้นที่สะสมในแฟ้มสะสมงานนี้
เช่น
เป็นชิ้นงานที่ดีที่สุดในช่วงระยะเวลาที่เลือกชิ้นงานนั้น
ชิ้นงานที่แสดงของความต่อเนื่องของงานโครงการ
ครูควรเชิญผู้ปกครองมีส่วนร่วมในการคัดสรรชิ้นงานที่บรรจุในแฟ้มของเด็ก |
|
Portfolio
มีผลสะท้อนถึงการจัดกิจกรรมของครู ชิ้นงานใน
Portfolio
แสดงถึงสาระของกิจกรรมที่ครูจัดให้กับเด็ก
ครูสามารถเลือกชิ้นงานจากเด็กที่มีความแตกต่างในระดับคุณภาพของงานที่ครอบคลุมทั้งคุณภาพสูง
ปานกลาง
และต่ำแลกเปลี่ยนกับเพื่อนครูเพื่อช่วยกันวิเคราะห์ถึงผลของกิจกรรมที่มีต่อเด็ก
ตลอดจนการปรับเปลี่ยนกิจกรรมในครั้งต่อไป
ครูยังสามารถเก็บชิ้นงานของนักเรียนเป็น
Portfolio
ของครูที่แสดงถึงผลการจัดการเรียนการสอนของครู |
|
การดําเนินการและระบบการจัดเก็บข้อมูลใน Portfolio |
|
ระบบการคัดเลือกชิ้นงานและการจัดเก็บชิ้นงาน
แฟ้มสะสมนั้นเป็นสิ่งสําคัญที่จะส่งผลให้ Portfolio
เป็นเครื่องมือในการประเมินได้ตรงตามจุดมุ่งหมาย
ในแฟ้มสะสมงานอาจประกอบด้วยผลงานการวาด การระบายสี
ภาพถ่ายผลงานการต่อตัวต่อ หรือการสร้างบล็อกของเด็ก
ภาพถ่ายหรือการถ่ายวิดีทัศน์ที่เด็กปีนป้ายเครื่องเล่นสนาม
การจดบันทึกหรือการถ่ายวิดีทัศน์ที่เด็กโยนหรือรับลูกบอล
|
|
จํานวนหนังสือที่เด็กอ่านหรือที่เด็กฟังครูอ่าน
เรื่องราวหรือนิทานที่เด็กแต่งเองหรือเขียนตามคําบอก
ตัวอย่างของกิจกรรมที่เด็กจําแนกสิ่งของ
และบันทึกความเจริญงอกงามของทักษะทางสังคมของเด็ก
การบันทึกจากการสังเกตโดยครู
ประกอบชิ้นงานบางชิ้นจะสะท้อนถึงความเป็นมาของชิ้นงานที่ชัดเจนขึ้น
|
|
เช่น
เด็กได้ทํางานในงานเขียนชิ้นนั้นเป็นเวลา 4 วัน
แต่ไม่เต็มใจที่จะทําการเปลี่ยนแปลงใดๆ
หลังจากที่พูดคุยกับครู
การบันทึกประกอบชิ้นงานจากครูเป็นข้อมูลที่ทําให้ภาพของชิ้นงานมีความชัดเจนขึ้น
ขณะเดียวกันก็สะท้อนถึงประสิทธิภาพของครูต่อบทบาทของการเป็นครูในยุคปัจจุบันที่มุ่งจะดึงศักยภาพของตัวผู้เรียนอย่างสูงสุด
ที่ผู้เรียนเป็นศูนย์กลางแห่งการเรียนรู้ |
|
ระบบการจัดเก็บใน
Portfolio
ครูอาจแบ่งส่วนการเก็บประเภทของชิ้นงานเป็นประเภทต่างๆ
เช่น พัฒนาการปฏิสัมพันธ์ทางสังคม
ภาษาและวรรณกรรม คณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์
สังคมศึกษา ศิลปะและดนตรี
และพัฒนาการทางด้านร่างกาย เป็นต้น
หรือการจัดกลุ่มชิ้นงานเป็นประเภทตามการริเริ่ม
เช่น
กิจกรรมหรือชิ้นงานที่แสดงการตัดสินใจเลือกด้วยตนเอง
การริเริ่มการเล่นที่ซับซ้อน การนําเสนอที่สร้างสรรค์
เช่น การสร้าง การประดิษฐ์ การเล่นบทบาทสมมติ
ความสัมพันธ์ทางสังคม |
|
เช่น
ความสัมพันธ์กับผู้ใหญ่การอยู่ร่วมกับเพื่อนดนตรีและการเคลื่อนไหว
เช่น
เคลื่อนไหวอย่างมีความสัมพันธ์กันของร่างกาย
เคลื่อนไหวตัวไปตามจังหวะ ภาษาและวรรณกรรม
แสดงความสนใจในการอ่าน
เริ่มต้นการอ่านและการเขียน ตรรกและคณิตศาสตร์ การจัดกลุ่ม การจัดประเภท
การนับสิ่งของ บอกลําดับของเหตุการณ์ |
|
ระบบการจัดเก็บและการดําเนินการเก็บผลงานเด็ก
ตลอดจนเกณฑ์ในการประเมินชิ้นงานของเด็กแต่ละชิ้นมีความยืดหยุ่นและหลากหลายวิธี
แล้วแต่ธรรมชาติของครูและเด็กในชั้นเรียน
ตลอดจนบริบทของการจัดการเรียนการสอน
สิ่งแวดล้อมของชั้นเรียน ฯลฯ สิ่งสําคัญในการจัดการ
คือต้องมีการตั้งเป้าหมายให้ชัดเจน
และดําเนินการให้ตอบสนองต่อเป้าหมายที่ตั้งไว้ในการประเมินผล |
|
หลักที่ควรคํานึงถึง
เพื่อให้การดําเนินการประเมินผลโดย Portfolio
มีประสิทธิภาพ คือ |
|
1.
พัฒนาระบบการประเมินแบบ
Portfolio
ที่เอื้อให้นักเรียนเรียนวิธีการเรียน
ดังนั้นใน Portfolio
จะต้องมีข้อมูลที่บ่งบอกถึงการที่นักเรียนมีการสะท้อนผลงานโดยตัวของนักเรียนเอง |
|
2. Portfolio
เป็นการสะสมผลงานของนักเรียน
โดยนักเรียนเป็นผู้ปฏิบัติเอง ไม่ใช่ใครอื่นมาทําให้นักเรียน การประเมินโดย
Portfolio
จึงเป็นการปฏิบัติโดยนักเรียนที่ก่อให้เกิดการเรียนรู้ถึงการประเมินค้าในผลงานของตนเอง
และตระหนักถึงคุณค่าการเรียนรู้จากการที่นักเรียนเป็นผู้ตัดสินใจในการเลือกชิ้นงานที่จะสะสมในแฟ้มสะสมงาน |
|
3 .
Portfolio
ต้องนําเสนอกิจกรรมของนักเรียนอย่างชัดเจน เช่น
วัตถุประสงค์ของการจัดทํา Portfolio
เป้าหมายของการจัดเก็บข้อมูลที่จัดเก็บในแฟ้ม
มาตรฐานของการประเมิน
และการพิจารณาสาระที่ได้จากข้อมูลที่จัดเก็บ |
|
4. วัตถุประสงค์ของแฟ้มสะสมงาน
อาจมีการเปลี่ยนแปลงไปตลอดปี เช่น
ในระหว่างปีการศึกษานั้น
แฟ้มสะสมงานเป็นเพียงที่เก็บงานที่ยังทําไม่เสร็จจากโครงการระยะยาว
จนสิ้นปีการศึกษา
แฟ้มสะสมผลงานจึงมีชิ้นที่สําเร็จสมบูรณ์เฉพาะชิ้นที่นักเรียนต้องการเผยแพร่ให้ผู้อื่นชมด้วย
|
|
5 .
Portfolio
อาจสนองความมุ่งหมายที่หลากหลาย
แต่ความมุ่งหมายเหล่านั้นต้องไม่ขัดแย้งกันผลงานที่เก็บในแฟ้มสะสมงานเป็นข้อมูลที่สะท้อนถึงเป้าหมายและความสนใจของนักเรียน
แต่ขณะเดียว
กันข้อมูลในแฟ้มสะท้อนถึงความสนใจของครู ผู้ปกครอง
ตลอดจนคนอื่นๆ
ที่มีส่วนร่วมในการสะท้อนผลงานในแฟ้มนี้เป้าหมายที่โดดเด่นที่
สุดของแฟ้มสะสมงานของนักเรียน คือ
แสดงถึงความก้าวหน้าของนัก
เรียนที่แสดงถึงเป้าหมายของการจัดการศึกษานั้น |
|
6. ข้อมูลใน
Portfolio ต้องแสดงถึงความก้าวหน้าของนักเรียน
เช่น
การเก็บชิ้นงานที่มีความต่อเนื่องที่แสดงให้เห็นถึงการเปลี่ยนแปลงที่งอกงามขึ้นของนักเรียน
บันทึกการสังเกตจากครูที่แสดงถึงความเปลี่ยนแปลงของนักเรียนในการเป็นผู้ใฝ่เรียนใฝ่รู้
การมีส่วนร่วมในกิจกรรมอื่นๆ การอ่าน
ตลอดจนบันทึกการเปลี่ยนแปลงทางทัศนคติของนักเรียนที่สะท้อนการเจริญเติบโตขึ้น |
|
7. ทักษะและเทคนิคในการจัดทํา Portfolio
ที่มีประสิทธิภาพนั้นเกิดจากการลงมือปฏิบัติที่มีการวางแผนอย่างเป็นระบบ
และการเปลี่ยนความคิดและตัวอย่าง Portfolio
ซึ่งกันและกัน
เพื่อพัฒนาแฟ้มสะสมผลงานที่มีประสิทธิภาพมากขึ้น |
|